بخشی از متن تأثیر سطح مهارت الگو بر عملکرد و یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال :

تأثیر سطح مهارت الگو بر عملکرد و یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال

تأثیر سطح مهارت الگو بر عملکرد و یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال
فهرست مطالب

عنوان..................................................................................................... صفحه

فصل اول: مقدمه و بیان مسأله........................................................................

مقدمه................................................................................................................

بیان مسأله........................................................................................................

ضرورت و اهمیت تحقیق..................................................................................

اهداف تحقیق.....................................................................................................

فرضیه‌های تحقیق.............................................................................................

پیش فرضهای تحقیق........................................................................................

محدودیت‌های تحقیق.........................................................................................

تعریف عملیاتی متغیرها.....................................................................................

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق...............................................................

مقدمه................................................................................................................

زمینه نظری موضوع تحقیق..............................................................................

اثر بخشی یادگیری مشاهده‌ای از دیدگاه دو نظریه یادگیری حرکتی...............

تبیینهای اولیه اولیه از یادگیری مشاهده‌ای......................................................

تبیین میلر و دلار...............................................................................................

توجیه بندورا از یادگیری مشاهده‌ای................................................................

تحلیل اسکینر از یادگیری مشاهده‌ای................................................................

مشاهده نمایش چگونه بر یادگیری اثر می‌گذارد؟............................................

عوامل مؤثر بر یادگیری مشاهده‌ای.................................................................

ویژگی‌های الگو.................................................................................................

ویژگی‌های نمایش.............................................................................................

ویژگی‌های مشاهده‌گر

توجیهات رشدی در الگودهی

پیشینه تحقیق.....................................................................................................

نتیجه‌گیری........................................................................................................

فصل سوم: روش تحقیق.................................................................................

روش تحقیق......................................................................................................

جامعه تحقیق و آزمودنیها................................................................................

متغیرهای تحقیق...............................................................................................

ابزار اندازه‌گیری...............................................................................................

روش جمع‌آوری اطلاعات.................................................................................

نحوه اجرای آزمون .........................................................................................

مراحل آزمون...................................................................................................

روشهای آماری................................................................................................

فصل چهارم: یافته‌های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها....................................

تجزیه و تحلیل توصیفی یافته‌ها........................................................................

تجزیه و تحلیل استنباطی یافته‌ها.......................................................................

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری......................................................................

خلاصه تحقیق...................................................................................................

بحث و تفسیر یافته‌ها .......................................................................................

پیشنهادهای پژوهشی.......................................................................................

تأثیر سطح مهارت الگو بر عملکرد و یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال
فهرست منابع....................................................................................................

تأثیر سطح مهارت الگو بر عملکرد و یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال
فهرست جداول

شماره جدول.......................................................................................... صفحه

(1ـ4) امتیازات نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال در گروه مشاهده الگوی ماهر

(2ـ4) امتیازات نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال در گروه مشاهده الگوی در حال یادگیری

(3ـ4) میانگین امتیازات الگو یا فرایند اجرای مهارت سرویس ساده والیبال برای گروه مشاهده الگوی ماهر

(4ـ4) میانگین امتیازات الگو یا فرایند اجرای مهارت سرویس ساده ولیبال برای گروه مشاهده الگوی در حال یادگیری..........................................................................................................................

(5ـ4) نتایج آزمون تحلیل واریانس عاملی مرکب در مورد تأثیر گروه و مرحله آزمون بر نتیجه اجرا

(6ـ4) نتایج آزمون تحلیل واریانس عاملی مرکب در مورد تأثیر گروه و مرحله آزمون بر الگو یا فرایند اجرا

(7ـ4) نتایج آزمون تی مستقل برای متغیر نتیجه اجرا در دو گروه مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون.......................................................................................................

(8ـ4) نتایج آزمون تی مستقل برای متغیر فرایند اجرا در دو گروه مستقل مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون...........................................................................................

(9ـ4) نتایج آزمون تی مستقل برای متغیر نتیجه اجرا در دو گروه مستقل مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پس آزمون.............................................................................................

(10ـ4) نتایج آزمون تی مستقل برای متغیر فرایند اجرا در دو گروه مستقل مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پس آزمون.......................................................................................

(11-4) نتایج آزمون تی مستقل برای متغیر نتیجه اجرا در دو گروه مستقل مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله یادداری............................................................................................

(12ـ4) نتایج آزمون تی مستقل برای متغیر فرایند اجرا در دو گروه مستقل مشاهده الگوی ماهر ور در حال یادگیری در مرحله یادداری............................................................................................

تأثیر سطح مهارت الگو بر عملکرد و یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال
فهرست نمودارها

شماره نمودارها.................................................................................... صفحه

(1ـ4) مقایسه نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین مراحل مختلف آزمون در گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری .................................................................................

(2ـ4) مقایسه الگو یا فرایند اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین مراحل مختلف آزمون در گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری........................................................................

(3ـ4) مقایسه نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون...........................................................................................

(4ـ4) مقایسه الگو یا فرایند اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون.......................................................................

(5ـ4) مقایسه نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پس آزمون.............................................................................................

(6ـ4) مقایسه الگو یا فرایند اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگو ماهر و در حال یادگیری در مرحله پس آزمون.......................................................................................

(7ـ4) مقایسه نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله یادداری.................................................................................................

(8ـ4) مقایسه الگو یا فرایند اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله یادداری ............................................................................

فصل اول

مقدمه و بیان مسأله

· مقدمه

امروزه شاهد اجرای ماهرانه و خارق العاده ورزشکاران برجسته در صحنه‌های ورزشی هستیم, نمایشی از قدرت, خلاقیت و هنر که بی‌شک سوالات زیادی را در ذهن هر بیننده‌ای ایجاد می‌کند. چگونه می‌توان یک مهارت جدید را آموخت؟ چگونه این مهارت‌ها پیشرفت می‌کنند؟ و چگونه می‌توان تا این حد در اجرای مهارت‌ها پیشرفت کرد؟ پاسخ به این سوالات می‌تواند بسیاری از نکات مبهم را روشن نماید.

یکی از اهداف اصلی تربیت بدنی, تسهیل فراگیری مهارت از طریق آموزش مناسب است. پژوهشگران علم تربیت بدنی همواره در تلاشند تا با معرفی روشهای علمی جدید, توانائی معلمان و مربیان را در آموزش افزایش دهند. بدن منظور دانشمندان رفتار حرکتی طی سالها تحقیق و مطالعه سعی کرده‌اند تا عوامل اثرگذار بر اجرا و یادگیری مهارت‌ها را شناسائی کنند.

بدون شک یکی از مهمترین عوامل مؤثر در فرایند یادگیری, نمایش^{^[1]} مهارت است. نمایش مهارت یکی از قدرتمندترین ابزارهایی است که مربیان تربیت بدنی از آن به منظور انتقال اطلاعات مربوط به مهارت به فراگیر در یک زمان کوتاه استفاده می‌کنند. معلم یا مربی تربیت بدنی به این دلیل مهارت را نمایش می‌دهد که باور دارد فراگیران نسبت به توصیف کلامی از این طریق, اطلاعات بیشتری را در زمان کوتاهی دریافت می‌کنند. معمولاً یک الگوی ماهر^{^[2]} به منظور آموزش مهارت حرکتی جدید به فراگیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در سالهای اخیر, نظریه پردازان یادگیری حرکتی این سوال را مطرح کرده‌اند که آیا برای یادگیری مشاهده‌ای یک مهارت حرکتی, الگوی ماهر تنها نوع سودمند الگوست؟ (لی و وایت^{^[3]}, 1990؛ پالاک و لی^{^[4]} 1992). در این ارتباط تحقیقات زیادی نیز انجام گرفته است.

براساس نتایج این تحقیقات, درگیر شدن مشاهده‌گر در فعالیت های شناختی الگوی در حال یادگیری^{^[5]}, یادگیری مهارت را تسهیل می‌کند. طرفداران الگوی درحال یادگیری معتقدند که الگوی ماهر به جای توسعه چگونگی درک و شناخت از اجرای مهارت, تقلید از جرای مهارت را اجرا توسعه می‌دهد. به این دلیل که الگوی ماهر, اطلاعات بدون اشتباهی را به مشاهده‌گر ارائه می‌کند, در حالیکه الگوی در حال یادگیری مشاهده‌گر را درگیر فرایندهای حل مسأله می‌کند (8).

اخیراً, این رویکرد آموزشی سوالاتی را در مورد استفاده ترجیحی از مدل ماهر در یادگیری مشاهده‌ای مطرح کرده است. لیکن یافته‌های تحقیقی در این زمینه به نتایج قطعی و مسلمی دست نیافته است. بنابراین در این تحقیق, سعی شده است که تأثیر سطح مهارت الگو را بر یادگیری یک مهارت حرکتی مورد بررسی قرار دهد.

·بیان مسأله

بدیهی است انتقال اطلاعات از طریق بینائی یکی از مهمترین و مؤثرترین منابع کسب اطلاعات در یادگیری است. در تائید این مطلب بلندین و پروتیو^{^[6]} (1993), کارول و بندورا^{^[7]} (1982), لندرز^{^[8]} (1975), مارتنز و برویتز^{^[9]} (1976), پالاک ولی (1992), سوتارد و هیگینز^{^[10]} (1987), ویکس^{^[11]} (1992), مک کولا, ویس و رز^{^[12]} (1989) معتقدند که مشاهده مهمترین ابزار برای یادگیری مهارت حرکتی است (9).

در واقع الگوسازی یک عمل منجر به توسعه یک بازنمائی شناختی یا ادراکی توسط مشاهده‌گر می‌شود. این بازنمائی شناختی به عنوان یک منبع و مرجع استاندارد به مشاهده‌گر کمک می‌کند تا اجراهای خود را با آن مقایسه کرده و در نهایت اجرای مهارت را اصلاح کند (کارول و بندورا, 1982, 1985, 1987, 1990؛ شفیلد^{^[13]} , 1961) (10).

بنابراین از آنجائیکه مدل ماهر ویژگیهای مطلوبی از مهارت‌ را نشان می‌دهد,‌ بدین طریق برای فرد مبتدی فرصتی را فراهم می‌کند تا عملکرد مطلوب را مشاهده کرده و اطلاعات لازم را برای یادگیری آن به دست آورد. نظریه پردازانی مانند آدامز^{^[14]} (1971)و اشمیت ^{^[15]}(1975) معتقدند , یادگیری حرکتی یک فرایند حل مسأله می باشد که فرد براساس آن یک عمل را برای دستیابی به الگوی حرکت ویا نتیجه انجام می دهد و سپس با بازخورد حاصل از این عمل , اجرا را در کوششهای بعدی تعدیل می کند . بنابراین با تأکید بر فرایند کوشش و خطا و اصلاحاتی که از این طریق به دست می آید , موجب توسعه دانش اساسی وهم چنین ارزیابی فرد از حرکت می شود . در این نظریه به دلیل اینکه اجرای ماهرانه حرکت فرایندهای حل مسأله را نفی می‌کند, لذا اطلاعات کمتری مربوط به خطا برای پردازش در اختیار مشاهده‌گر قرار می‌گیرد. آدامز (1986) دریافت که یادگیری مشاهده‌ای برای بهبود اجرای مشاهده گرانی مؤثر است که الگوی فرد غیر ماهری را که در حال اجرای یک تکلیف است, مشاهده کنند ( ). با توجه به اینکه اجراهای یک فرد مبتدی, متغیر است و از پایداری لازم برخوردار نیست و هنگام اجرای مهارت خطاهای بیشتری وجود دارد به نظر می‌رسد, مشاهده‌گر فرصت بیشتری برای درگیرشدن با فرایند های شناختی دارد (9). همچنین نتایج برخی تحقیقات نشان داده است که اگر فرد از بازخوردهای ارائه شده به الگوی در حال یادگیری مطلع باشد, مشاهده مدل در حال یادگیری مؤثرتر خواهد بود (مک کولا و کایرد^{^[16]}, 1990) (8). در این زمینه تحقیقات بیشماری انجام شده است. جهت تأئید یا رد نتایج پژوهشهای انجام شده در این زمینه, در این تحقیق سعی شده است به سوال زیر پاسخ داده شود: آیا مشاهده مدل در حال یادگیری در مقایسه با مدل ماهر موجب بهبود عملکرد و یادگیری مهارت حرکتی می‌گردد.

· ضرورت و اهمیت تحقیق

از آنجا که اکثر مربیان به دنبال کسب بهترین نتیجه در کوتاهترین زمان هستند, پس باید تمامی امکانات و شرایط را برای تحقق این امر فراهم کنند. بنابراین همواره راهبردهائی توسط مربیان برای آموزش مهارت‌های حرکتی اتخاذ می‌شود. نمایش مهارت و آموزش کلامی دو روش معمول برای آموزش مهارتهاست. نمایش مهارت رایج‌ترین روش برای انتقال اطلاعات مربوسط به مهارت است (4). از اینرو مربیان از وسائل کمک آموزشی بصری مانند فیلم, نوار ویدئوئی, نمایش مهارت توسط فراگیر ماهر یا مربی به عنوان مکمل خوبی برای آموزش مهارت استفاده می‌کنند (11). اصل عمومی نمایش مهارت این است که نمایش دهنده باید آن را صحیح اجرا کند. پژوهشهائی مانند لندرز و لندرز^{^[17]} (1973) از این اصل حمایت می‌کنند. در این پژوهش تأثیر مشاهده مدل ماهر و غیرماهر بر یادگیری مهارت بالا رفتن از نردبان مقایسه شد. نتایج نشان داد که الگوی ماهر در مقایسه با الگوی غیر ماهر منجر به اجرای بهتری از سوی شاگردان شد. با مشاهده الگوی ماهر فراگیر می‌تواند اطلاعات مربوط به راهبردهای الگو را برای حل مسائل حرکتی ادراک کند. در واقع مشاهده‌گر در تلاشهای اولیه خود در اجرای مهارت راهبردهای مشاهده شده را تقلید می‌کند.

در تحقیقی که توسط هربرت^{^[18]} و لندین (1994) انجام گرفت, نشان داده شده است که شاگردان می‌توانند با مشاهده مبتدیان دیگر یادگیری مهارت ضربه والی تنیس را تسهیل کنند. یکی از فوائدی که بر این نوع نمایش پیشنهاد می‌شود این است که مشاهده مدل غیر ماهر, تشویقی برای تقلید کردن از اجرای الگو نیست, بلکه مشاهده‌گر را به شیوه‌ای فعال‌تر درگیر فعالیتهای حل مسأله می‌کند(4).

شواهد مربوط به این رویکرد به دهه 1930 (مانند تویتمر^{^[19]}, 1931) و پس از آن آدامز(1986) بر می‌گردد. پس از انتشار پژوهش‌های آدامز, مک کولا و کایرد (1990)؛ پالاک ولی (1992)؛ ویر و لیویت^{^[20]} (1990) مطالعات مرتبط با استفاده از الگوی غیر ماهر را دنبال کردند. یکی از شرایط سودمند بودن مشاهده الگوی غیر ماهر زمانی است که مشاهده‌گر او را ببیند و نیز بازخورد افزوده‌ای از طرف مربی بشنود. در این حالت مشاهده‌گر به طور فعال در حل مسأله درگیر خواهد شد(2).

بنابراین مربیان وزشی بدون در اختیار داشتن الگو یا فرد ماهر و امکانات آموزشی نظیر فیلم می‌تواند شاگردان خود را وادار کنند تا با مشاهده مبتدیان دیگر یادگیری مهارت را تسهیل کنند. یکی از مشکلات رو در روی مربیان این است که کدامیک از روشهای نمایش مهارت, الگوی ماهر یا در حال یادگیری, در یادگیری یک مهارت مؤثرتر است؟ با توجه به نتایج متناقض تحقیقات در مورد تأثیر سطح مهارت الگو بر یادگیری, ضروری است تحقیقی در این مورد صورت گیرد تا مربیان بتوانند به عنوان یک رویکرد آموزشی از آن استفاده کنند.

· اهداف تحقیق

هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر دو روش آموزشی مختلف بر یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال است.

این پژوهش همچنین به دنبال دستیابی به اهداف ویژه زیر می باشد .

1. مقایسه متغیر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین مراحل مختلف آزمون در گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری .
2. مقایسه متغیر فرایند یا الگوی اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین مراحل مختلف آزمون در گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری .
3. مقایسه متغیر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون .
4. مقایسه متغیر فرایند یا الگوی اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون .
5. مقایسه متغیر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پس آزمون .
6. مقایسه متغیر فرایند یا الگوی اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری درمرحله پس آزمون .
7. مقایسه متغییر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله یاد داری .
8. مقایسه متغیر فرایند یا الگوی اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله یاد داری .

· فرضیه‌های تحقیق

فرضیه‌های این تحقیق عبارتند از:

1. متغیر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین مراحل مختلف آزمون در گروههای مشاهده الگوی ماهر در حال یادگیری تفاوت معنی داری دارد .
2. متغیر فرایند یا الگوی اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین مراحل مختلف آزمون در گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادیگری تفاوت معنی داری دارد .
3. متغیر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون تفاوت معنی داری دارد.
4. متغیر فرایند اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پیش آزمون تفاوت معنی داری دارد.
5. متغیر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری دارد .
6. متغیر فرایند یا الگوی اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری دارد .
7. متغیر نتیجه اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده الگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله یاد داری تفاوت معنی داری دارد .
8. متغیر فرایند یا الگوی اجرای مهارت سرویس ساده والیبال بین گروههای مشاهده اگوی ماهر و در حال یادگیری در مرحله یاد داری تفاوت معنی داری دارد .

·پیش فرض‌های تحقیق

تحقیق حاضر با در نظر گرفتن پیش فرضهای زیر انجام گرفته است:

1ـ شرایط آزمون برای کلیه آزمودنیها یکسان بود.

2ـ کلیه آزمودنیها از سلامت کامل جسمانی برخوردار بودند و هیچگونه عارضه ساختاری و اسکلتی که مانع اجرای مهارت مورد نظر شود, نداشتند. زیرا سعی شده است هنگام انتخاب آنها , چنین مواردی رعایت شود .

3ـ متغیرهای اندازه‌گیری شده دارای توزیع طبیعی و تجانس واریانس می‌باشند.

4ـ کلیه آزمودنیها مبتدی بودند .

· محدودیت‌های تحقیق

محدودیت‌هائی که توسط محقق اعمال شده است:

1ـ تمامی آزمودنیهای این تحقیق شامل 40 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه شهید بهشتی بودند که درس تربیت بدنی (1) را در نیمسال دوم سال تحصیلی 83-82 انتخاب بودند .

2- تمامی مراحل تحقیق شامل مرحله اکتساب و آزمون ها در سالن ورزشی چند منظوره خوابگاه دختران دانشگاه شهید بهشتی انجام شد .

3- تمامی مراحل تحقیق در زمان بین ساعت 11 صبح تا 10 شب انجام شد .

4- آزمودینها در تمام مراحل تحقیق از توپ میکاسای رنگی ( 2000) استفاده کردند .

5- ارتفاع تور ( cm24/2 ) در تمامی مراحل تحقیق ثابت بود .

محدودیت‌هائی که خارج کنترل محقق بود:

1ـ نداشتن کنترل بر قدرت عضلانی آزمودینها در اجرا مهارت مورد نظر .

2ـ نداشتن کنترل بر اثر رقابت بین آزمودنیها.

3ـ نداشتن کنترل برشرایط روحی و روانی آزمودنیها هنگام اجرای آزمون مانند خستگی,درد عضلانی و فشارهای روانی.

4ـ نداشتن کنترل بر تجربه قبلی مهارت.

5-نداشتن کنترل بر اثر مشاهده اجرای سرویس سا ده سایر آزمودنیها بر فراگیر.

·تعریف عملیاتی متغیرها

الگوی ماهر: به الگویی اطلاق می‌شود که شیوه صحیح اجرای مهارت سرویس ساده والیبال را براساس مقیاس محقق ساخته به نمایش می‌گذارد.

الگوی در حال یادگیری: به الگویی اطلاق می‌شود که در حال پیشرفت در اجرای مهارت ساده والیبال است.

توصیف کلامی: شامل آموزش اجزائ اساسی مهارت سرویس ساده والیبال به صورت کلامی است.

مراحل آزمون: زمانهای مختلف اندازه‌گیری تکلیف که شامل مراحل پیش آزمون, پس آزمون و یادداری است.

الف) مرحله اکتساب: در این مرحله تکلیف مورد نظر طی کوششهای تمرینی با توجه به نوع الگودهی در هر گروه, تمرین می‌شود.

ب) مرحله پیش آزمون: آزمودنیها در این مرحله 10 کوشش را بدون ارائه نمایش و توصیف کلامی انجام دادند.

ج) مرحله پس آزمون: بلافاصله پس از مرحله اکتساب انجام شد و آزمودنیها در این مرحله نیز 10 کوشش را بدون ارائه نمایش و توصیف کلامی انجام دادند.

د) مرحله یادداری: این مرحله به منظور سنجش یادگیری تکلیف موردنظر, بدون ارائه نمایش مهارت و توصیف کلامی اجرا می‌شود.

کوششهای تمرینی: تعداد دفعات انجام تکلیف توسط آزمودنی‌ها که شامل 60 کوشش در مرحله اکتساب, 10 کوشش در مرحله پیش آزمون, 10 کوشش در مرحله پس آزمون و 10 کوشش در مرحله یادداری است.

فصل دوم

مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

· مقدمه

انتقال اطلاعات از مربی به فراگیر برای اکتساب بهینه مهارت یک امر حیاتی است و شیوه ارائه این اطلاعات ممکن است به شکلهای مختلفی ‌باشد, اما مربیان به روشهائی نیاز دارند که اطلاعات مربوطه را با بالاترین کارآئی منتقل کنند. در این میان به نظر می‌رسد, نمایش یکی از روشهائی است که خواسته مربیان را بر آورده می‌سازد. این موضوع زیاد شگفت‌انگیز نیست که نمایش, رایجترین شیوه آموزش مهارتها باشد (مگیل, 2001), واقعیتی که اخیراً در متون تربیت بدنی و علوم ورزشی انعکاس یافته است. مرسوم‌ترین تکنیک آموزشی در حوزه تربیت بدنی, آموزش مستقیم (گراهام و سایرین^{^[21]}, 2001) یا آموزش غیرمستقیم (رینک^{^[22]}, 1998) است که هر دو بر این نکته تأکید دارند که نمایش اولین و مهمترین مرحله فرایند اکتساب مهارت می‌باشد. اگر چه نمایش مهارت رایجترین روش فراهم کردن اطلاعات برای فراگیران است, با این حال پژوهشهای ناچیزی درباره آن انجام شده است.

یکی از موضوعاتی که هنگام مرور ادبیات تحقیقی یادگیری مشاهده‌ای به

چشم می‌خورد, وجود تناقض بین آرا نظریه پردازانی است که هر کدام بر اثر بخشی بیشتر الگوی ماهر یا در حال یادگیری تأکید می‌کنند. برای فهم اصول و پایه‌های نظری اثربخشی نمایش مهارت و کمک به حل ابهام پیرامون اینکه کدامیک از الگوهای نمایش بهتر است, در این فصل ابتدا به مرور زمینه‌های نظری موضوع پژوهش در دو نظریه معروف حلقه بسته آدامز و برنامه حرکتی تعمیم یافته اشمیت و دیدگاههای مرتبط با تبیین اثرات مثبت الگودهی مشاهده‌ای خواهیم پرداخت , سپس عوامل مؤثر بر یادگیری مشاهده‌ای جمع‌بندی و ارائه می‌شود.بخش دوم این فصل به ارائه پیشینه تحقیقات انجام شده در رابطه با موضوع می پردازد .

·زمینه نظری موضوع تحقیق

وسائل کمک آموزشی بصری مانند تصاویر بی‌حرکت عملکردهای مناسب, ضبط فیلم یا نوارهای ویدئویی و نمایش مهارت توسط فراگیرنده ماهر یا مربی (الگودهی) مکمل خوبی برای آموزشهای پیش از تمرین است. اطلاعات مربوط به چگونگی اجرای مهارت, می‌تواند به راحتی به فراگیر منتقل شود, زیرا تنها به کاربرد کلمات محدود نمی‌شود. این روش, تحت عنوان یادگیری مشاهده‌ای متداول است که فراگیر از طریق مشاهده عملکرد الگو بر اطلاعات خود می‌افزاید.

·اثر بخشی یادگیری مشاهده‌ای از دیدگاه دو نظریه یادگیری حرکتی

نظریه «حلقه بسته» آدامز (1971)

براساس نظریه حلقه بسته آدامر^{^[23]}؛ بازخوردی که در نتیجه اجرای حرکت به دست می‌آید, بایک مرجع درونی که «رد ادراکی^{^[24]}» نامیده می‌شود, مقایسه می‌گردد. هنگامی که فرد حرکتی را اجرا می‌کند, بازخورد درونی , موقعیت ویژه عضو را در فضا نشان می‌دهد. تحریکات ناشی از بازخورد درونی, ردی را در سیستم عصبی مرکزی بر جای می‌گذارد که همان رد ادراکی است. رد ادراکی با تمرین توسعه می‌یابد. با تکرار حرکت در طول تمرین, فرد به هدف نزدیک‌ می‌شود و با انجام هر کوشش رد دیگری به وجود می‌آید, تا حدی که در پایان, مجموعه‌ای از ردها تولید می‌شود. بدین ترتیب, اختلاف بین بازخورد حاصل از اندامها و رد ادراکی به تدریج کم شده و خطای عملکرد در طول کوششهای تمرینی کاهش می‌یابد. بازخورد حس عمقی مربوط به عنوان مرجع تصحیح^{^[25]} عمل می‌کند و توانائی یادگیرنده در اجرا بستگی به نیرومندی این رد ادراکی دارد. اگر رد ادراکی صحیح باشد, اینگونه انتظار می‌رود که فراگیران, آگاهی از نتیجه^{^[26]} (KR) و بازخورد حسی را دریافت کرده‌اند. اگر میزان بازخورد کمتر از حد مطلوب باشد, رد ادراکی مناسب و دقیقی به وجود نخواهد آمد, در نتیجه یادگیری مختل خواهد شد. زمانی که حرکت اجرا می‌شود, فراگیران بازخورد حسی را با رد ادراکی مقایسه می کنند. اختلاف ناشی از این مقایسه, تقویت ذهنی^{^[27]} نامیده می شود.

احتمالاً توانائی شناسائی خطا (تقویت ذهنی) باعث می‌شود که حرکت, بدون نیاز به KR به هدف دست یابد و به تدریج رد ادراکی (مرجع تصحیح) تقویت ‌شود.

آدامز پیشنهادمی کند,‌علاوه بر مکانیسم حافظه‌ای که صحت حرکات را مورد ارزیابی قرار می دهد (یعنی, رد ادراکی) , یک مکانیسم حافظه دوم برای آغاز حرکت ضروری است (رد حافظه ای^{^[28]}). بنابر نظریه آدامز, الگوی حرکتی, از طریق رد حافظه ای ,یعنی یک برنامه حرکتی که براساس تجارب پیشین سازمان یافته است, انتخاب شده و آغاز می‌گردد. در حین حرکت, مقایسه ای بین رد ادراکی (مکانیسمی که صحت پاسخ انتخاب شده توسط رد حافظه ای را ارزیابی می‌کند) و بازخورد حسی ناشی از حرکات صورت می‌گیرد. هر علامتی که حاکی از وجود خطا باشد, همانند محرکی برای عمل اصلاحی ایفای نقش می‌کند (19) .

طبق نظریه آدامز , الگوی آموزشی باید صحیح و درست ارائه شود‌, تا یک رد ادراکی قوی توسعه یابد. بر این اساس, هنگام نمایش مهارت, به منظور توسعه یک رد ادراکی قوی بایستی از یک الگوی ماهر استفاده شود.

نظریه طرحواره اشمیت (1975)

نظریه طرحواره ^{^[29]}اشمیت بر اساس برنامه حرکتی تعمیم یافته^{^[30]} می‌باشد و بیان می‌کند که الگوهای حرکتی به وسیله یک برنامه عمومی حرکتی کنترل می‌شوند که هر برنامه دارای یک سازمان زمانی ثابت (جوهری) است. هر الگوی حرکتی از طریق تخصیص پارامترهای حرکتی (سرعت, نیرو و اندازه‌حرکت) به برنامه‌عمومی حرکت اجرا می‌شود. زمانیکه یک برنامه حرکتی عمومی آموخته می‌شود, می‌توان آن را به موقعیت‌های مختلف و با پارامترهای مختلف تعمیم داد. طبق نظریه طرحواره, بعد از اینکه حرکت توسط برنامه حرکتی تعمیم یافته و پارامترهای اختصاصی اجرا شد, فراگیر چهار نوع اطلاعات را در حافظه خود ذخیره می‌کند. نوع اول اطلاعات, شامل شرایط اولیه یا آغازین حرکت است, نوع دوم, ویژگی‌های برنامه حرکتی تعمیم یافته را ذخیره می‌کند, در نوع سوم, نتایج محیطی حاصل از حرکت یا اصطلاحاً آگاهی از نتیجه ذخیره می‌شود و در نهایت, فراگیر نتایج حس حرکت (احساس حرکت, صدای ناشی از حرکت و . . .) را ذخیره می‌کند. به جای اینکه این چهار منبع به طور مجزا ذخیره شوند, فراگیر اطلاعات را در دو طرحواره تعمیم یافته خلاصه می‌کند, «طرحواره فراخوانی^{^[31]}» مسئول آغاز و اجرای (تولید) حرکت و «طرحواره بازشناسی^{^[32]}» مسئول ارزیابی و تصحیح حرکت است. از نظر اشمیت, این دو طرحواره اساس یادگیری و اجرای حرکات هستند.

جهت دریافت فایل تأثیر سطح مهارت الگو بر عملکرد و یادگیری مهارت سرویس ساده والیبال لطفا آن را خریداری نمایید